Hoe gaat de verdeling van de erfenis bij onenigheid in de familie?

Hoe gaat de verdeling van de erfenis in zijn werk?

Stel dat je moeder reeds is overleden en je vader is in slechte toestand. Er is verdeeldheid binnen de familie (3 broers en zus) en dus wanneer hij te overlijden komt zal er discussie ontstaan over de erfenis. Hoe gaat de verdeling van de erfenis nu concreet? Lees hier meer over de regels rond wie wat erft. 

Dit is een advies rond erfenissen in een specifieke situatie en dus niet noodzakelijk voor jou van toepassing. Als je in een gelijkaardige situatie zit en je wilt zekerheid over je rechten, win dan zeker onze expertise in. Jureca levert steeds advies tegen een vaste prijs. 

Bij overlijden zonder testament?

Indien je vader komt te overlijden zonder dat een testament werd opgemaakt, wordt zijn vermogen gedeeld door het aantal kinderen.

De nalatenschap bestaat uit twee delen:

• Het voorbehouden erfdeel (de zogenaamde ‘reserve’) dat onaantastbaar is en wordt voorbehouden voor de reservataire erfgenamen
• Het beschikbaar erfdeel, het deel van je vermogen waarover men vrij beschikt

De reservataire erfgenamen zijn de kinderen van de erflater. Sedert 1 september 2018 is het nieuwe erfrecht van toepassing en is de reserve in alle omstandigheden beperkt tot de helft van de nalatenschap hoe veel of hoe weinig kinderen er ook zijn.

In casu kan je vader met 50% van zijn nalatenschap doen wat hij wil.

Na overlijden wordt de nalatenschap als volgt wedersamengesteld: 

• Men kijkt naar de activa van de erflater (geld, goederen, …) en trekt daar de schulden van af
• Men voegt daarbij de schenkingen

Samen vormt dit de fictieve massa, hierop wordt dan de reserve berekend. 

Het nieuwe erfrecht bepaalt dat de inbreng van de schenkingen moet gebeuren op basis van de intrinsieke waarde van de geschonken goederen op datum van schenking, geïndexeerd volgens het indexcijfer der consumptieprijzen tot de dag van het overlijden van de schenker. 

Op de nieuwe algemene regel is evenwel een uitzondering voorzien voor het geval de schenking heeft plaatsgevonden met voorbehoud van vruchtgebruik. In dat geval gebeurt de waardering op datum van overlijden van de schenker of op datum van afstand van het vruchtgebruik, geïndexeerd vanaf deze datum tot de datum van overlijden. Indien de begiftigde de volle eigendom slechts verkrijgt na het overlijden van de schenker, gebeurt de waardering op datum van overlijden van de schenker.

Bij overlijden met testament

Je vader kan nog steeds een testament opmaken, maar hij zal er rekening mee moeten houden dat elk kind minstens recht heeft op 12,5% (50% / 4). Sedert 1 september 2018 is de reserve voor de kinderen de helft van de nalatenschap, ongeacht het aantal kinderen.

Indien de reserve overschreden wordt, zal dat door de notaris automatisch tot de wettelijke reserve worden teruggebracht.

Een schenking van grond of van een huis moet steeds voor de notaris plaatsvinden. Gebeurt dat niet, dan is de schenking eigenlijk niet gedaan en behoort dit nog steeds tot de nalatenschap. 

Wat betekent dit nu?

Het aanwezige vermogen wordt gedeeld door het aantal kinderen (4 bijvoorbeeld), daarbij worden per kind de schenkingen geteld. Indien iedereen minstens 12,5% van alles heeft is er geen probleem. Indien dat niet het geval is, dan zal er moeten worden gecompenseerd.

In geval van het ouderlijk huis zullen de kinderen in eerste instantie onverdeeld eigenaar zijn. Niemand kan echter gedwongen worden om in onverdeeldheid te blijven, dus als een erfgenaam uitbetaald wil worden, dan zal dat moeten gebeuren. Het huis wordt dan geschat door een deskundige om de waarde te bepalen.

Met betrekking tot eerdere schenkingen zal het kind ofwel spontaan de gedane schenking meedelen aan de notaris, ofwel zal je moeten bewijzen dat zij deze gekregen heeft.

Dit is een advies rond erfenissen in een specifieke situatie en dus niet noodzakelijk voor jou van toepassing. Als je in een gelijkaardige situatie zit en je wilt zekerheid over je rechten, win dan zeker onze expertise in. Jureca levert steeds advies tegen een vaste prijs.