Is een concurrentiebeding geldig tussen zelfstandigen?

Een overeenkomst tussen zelfstandigen is helemaal niet zo strikt geregeld als de overeenkomsten tussen werkgever en werknemer.

Een niet-concurrentiebeding tussen zelfstandigen en ondernemingen is niet aan wettelijke beperkingen onderworpen, dus moet men kijken naar wat redelijk is. Men moet ook steeds het doel van het niet-concurrentiebeding voor ogen houden: vermijden dat je klanten gaat afwerven van je opdrachtgever.

Een niet-concurrentiebeding moet bovendien proportioneel zijn, dat wil zeggen het niet onbeperkt mag zijn in activiteit, tijd of ruimte. Dat betekent meer bepaald:

• dat alleen activiteiten kunnen worden uitgesloten die direct concurrerend zijn met deze van de onderneming die het beding inroept
• dat de werking van het beding moet beperkt zijn tot de tijd die noodzakelijk is voor de doelstelling die het beding nastreeft;
• dat de werking van het beding moet beperkt zijn tot een exact omlijnde regio die qua omvang redelijk is in het licht van de situatie.

Stel dat een voormalige opdrachtgever zou dagvaarden om het niet-concurrentiebeding af te dwingen zal de rechter in de mogelijkheid zijn om het niet-concurrentiebeding te matigen waar het buiten proportie zou zijn.

Concreet advies  

In de eerste plaats zou je zelf naar de rechtbank kunnen stappen om te laten vaststellen dat het concurrentiebeding onredelijk is. De rechter kan het dan herleiden of zelfs vernietigen, zeker als er de overeenkomst geen matigingsbeding voorziet.

Bijkomend

Het blijkt dat er een contract is tussen twee zelfstandigen. Maar is dat wel correct? Kon u vrij uw uren kiezen? Kon u mee richting geven aan de zaak? Werkte u met uw eigen materiaal? Kreeg u een vergoeding per prestatie?

Antwoordde u telkens ‘nee’, dan zou er wel eens sprake kunnen zijn van schijnzelfstandigheid, dat u eigenlijk werknemer was. U zou in dat geval een herkwalificatie kunnen vragen van de overeenkomst naar een arbeidscontract. Dat betekent natuurlijk ook dat de regels van het concurrentiebeding voor werknemers plots van toepassing worden. Voor de opdrachtgever betekent dit dat hij plots RSZ, opzegvergoeding, premies, … moet nabetalen.

Hiermee zeggen we niet dat u meteen naar de herkwalificatie moet gaan. U zou dit daarentegen wel kunnen laten vallen in een gesprek met de opdrachtgever en hem er zo toe bewezen om een contract op te stellen waarin hij afstand doet van het concurrentiebeding.