Arrestatie

Wat is een arrestatie?

Een arrestatie of een aanhouding is het wegnemen van iemands bewegingsvrijheid door politie, of in het geval van heterdaad, door burgers.

Een aanhouding geschiedt meestal door een opsporingsambtenaar. Daarna kunnen verdere stappen worden ondernomen om de persoon langer te kunnen vasthouden. Zo is de opsporingsambtenaar verplicht de zaak zo snel mogelijk, liefst binnen een dag, voor te geleiden (onder de aandacht van de officier van justitie te brengen), zodat de officier kan beslissen of de aanhouding terecht was.

Verzet

Niet iedereen die aangehouden wordt laat zich rustig meevoeren. Bij veel arrestaties verzet de verdachte zich heftig. Hierbij kan hij zichzelf, de agenten en andere aanwezigen in gevaar brengen. Dit verzet heet wederspannigheid en is op zichzelf een misdrijf. Hiervoor zijn regels opgesteld.

• Als een verdachte zich verzet en overmeesterd wordt, moet hij altijd handboeien om zodat hij geen gevaar voor zichzelf of de anderen vormt bij het transport naar het politiebureau. Dit is uitsluitend voorbehouden aan een (algemeen) opsporingsambtenaar en een buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) met geweldsbevoegdheid. Burgers mogen de bewegingsvrijheid van de verdachte ook beperken mits dit proportioneel is.
• Een agent mag een verdachte alleen aanhouden, dit is echter niet aan te raden in verband met de veiligheid van de ambtenaar.
• Wanneer de verdachte zich verzet tegen de aanhouding, mag een agent geweld (waaronder pepperspray en bij verdachten van ernstige misdrijven, het vuurwapen) gebruiken om de verdachte te overmeesteren. Dit kunnen waarschuwingsschoten zijn en/of gerichte schoten.

Wat zijn je rechten en plichten als arrestant?

Rechten als arrestant

• De reden vragen waarom je gearresteerd bent (in een taal die je begrijpt)
• Het inlichten van een vertrouwenspersoon (als je minderjarig bent, moet de politie meteen je ouders of je voogd inlichten). Als je samen met honderden mede-betogers gearresteerd bent, zijn de agenten niet verplicht om meteen te telefoneren, maar moeten ze wel een redelijke inspanning daartoe leveren
• Onderzocht te worden door een dokter, opgeroepen door de politie of door jou
• Het verkrijgen van voldoende water en voedsel, d.w.z. op de normale uren van maaltijden en minstens één volwaardige maaltijd per dag
• Gebruik maken van sanitaire voorzieningen.
• Je hoeft geen enkele vraag te beantwoorden (zwijgrecht)

Plichten als arrestant

• Je mag geen geweld gebruiken tegen de politieagenten of het uitten van dreigementen tegenover de politieagenten
• Je moet je netjes gedragen tegenover het politiepersoneel

Wat zijn de rechten en plichten van de politie bij een arrestatie?

Rechten van de politie bij arrestatie

–       De politie mag je fouilleren om te zien dat je geen verboden spullen op zak hebt.

Plichten van de politie bij arrestatie

–       Informatieplicht: de politie moet de reden van arrestatie meedelen.

Dit was een kort overzicht van de rechten en plichten van de betrokkenen bij een arrestatie. Meer info vind je in een brochure van de website voor mensenrechten. Indien je denkt in je rechten geschonden te zijn kan je altijd in contact komen met Jureca en kostenloos een advies gesprek aangaan met een advocaat.