Aangifte van een nalatenschap

Wat is een aangifte van nalatenschap?

Welke nalatenschap of erfenis moet je aangeven bij de fiscus? Voor een erfenis:

• van een Belgische rijksinwoner (=iemand met feitelijke woonplaats in België), of
• van een niet-rijksinwoner met een onroerend goed in België 

is het verplicht om een aangifte van nalatenschap in te dienen in België. Zelfs indien de overledene niet de Belgische nationaliteit had, of gestorven is in het buitenland.

Zo’n aangifte van nalatenschap bevat heel wat gegevens, zoals het eventuele testament en de adressen van alle erfgenamen. Wij helpen je graag verder.

TIP: Gebruik de standaardformulieren: aangifteformulier nalatenschap in Vlaanderen en in Wallonië en Brussel (Klik op ‘Formulieren’, selecteer ‘Successierechten’ als Thema).

Belangrijk is de lijst van alle activa: dit zijn de onroerende (huizen, appartementen, garages,…) en roerende goederen (inboedel, spaarrekening, inhoud kluis, levensverzekering,…), zelfs als deze zich in het buitenland bevinden. Je geeft de correcte verkoopwaarde op het moment van overlijden aan (zie verder). Zaken die de overledene eerder wegschonk, moeten eveneens vermeld worden.

Die lijst dient volledig te zijn, anders dreigt een boete wegens verzuim.

Ook alle schulden of passiva van de overledene horen thuis in de aangifte. (In Vlaanderen gelden forfaits voor de begrafeniskosten en openstaande nutsvoorzieningen.)

Wie doet aangifte van nalatenschap?

Klinkt het bovenstaande als Chinees? Omdat een aangifte van nalatenschap vrij complex is, geven de aanvaardende erfgenamen meestal opdracht aan de notaris om deze in te dienen. De verdeling van een erfenis volgens de wettelijke regels van erfopvolging is immers niet altijd evident. Maar bij eenvoudige erfenissen kan je als erfgenaam ook zelf aangifte doen.

De erfgenamen kunnen elk hun eigen aangifte (laten) doen of kiezen voor de -meer gebruikelijke- gezamenlijke aangifte.

Waarom is een aangifte van nalatenschap nodig?

Vraag je je af waarom zo’n aangifte van nalatenschap verplicht is? Wel, op basis van deze aangifte berekent de fiscus hoeveel erfbelasting de erfgenamen moeten betalen.

Waar doe je zo’n aangifte van nalatenschap?

Het indienen van de aangifte –én de heffing van belastingen- gebeurt naargelang de fiscale woonplaats van de overledene:

• Bij de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) in Aalst indien de overledene zijn of haar belastingen aangaf in Vlaanderen (of het onroerend goed van een niet-rijksinwoner in Vlaanderen ligt).
• In het Waals of Brussels Hoofdstedelijk Gewest doe je de aangifte van nalatenschap bij het plaatselijke registratiekantoor.

Termijn voor aangifte van nalatenschap

In principe heb je 4 maanden de tijd om de aangifte van nalatenschap in te dienen, te rekenen vanaf de dag van het overlijden. Je krijgt iets meer tijd wanneer het overlijden plaats vond in het buitenland. Het is mogelijk om tegen betaling van een (beperkte) boete uitstel te bekomen.

Ben je toch te laat om aangifte te doen, dan betaal je in Vlaanderen 5 tot 20% belastingverhoging (of een vaste boete per maand in het Brussels Hoofdstedelijk of Waals Gewest).

Juiste waarde in aangifte van nalatenschap.

Geen zin om onnodig belastingen te betalen? Een juiste inschatting maken van de waarde van de erfenis is belangrijk om de erfbelasting én de boetes zo veel als mogelijk te beperken.

Het gaat om de verkoopwaarde op het moment van overlijden. Te hoog schatten is niet interessant: dan betaal je te veel erfbelasting.

Opgelet! Indien je de erfenis te laag schat of een onderdeel vergeet, moet je niet enkel de ‘gewone’ erfbelasting betalen op die bijkomende waarde, maar ook de boete wegens tekortschatting of verzuim. Dit houdt een belastingverhoging in tot 20% (Vlaams Gewest) of zelfs 33% (andere gewesten). 

Bij bedrog – bewust te laag schatten of niet aangeven- kan je gevangenisstraf oplopen en bedraagt de boete zelfs 100%: dubbele belastingen dus.

Bijvoeglijke aangifte van nalatenschap

Heb je onbewust een verkeerde of onvolledige aangifte gedaan? Zo los je dit op:

Dankzij een bijvoegelijke aangifte kan je in Vlaanderen -tot 10 maanden na het overlijden- de meerwaarde aangeven en zo de boete beperken tot maximum 10% (bovenop de bij te betalen erfbelasting).

Gaat het om een onroerend goed dat je erfde, dan is de fiscus milder bij een verkeerde schatting van de waarde. Indien je de waarde van een huis of appartement zélf schat en dit vervolgens binnen twee jaar voor een hogere waarde verkoopt, moet je enkel een bijvoeglijke aangifte doen. Uiteraard moet je ook de bijhorende belastingen op de meerwaarde betalen. In dit specifieke geval legt de fiscus echter géén boete op.

Schatting onroerend goed

Wil je zekerheid over de erfbelasting op een onroerend goed, dan doe je best beroep op een erkende landmeter-expert in Vlaanderen, of de ‘voorafgaande schatting’ in Brussel en Wallonië. Zo staat de waarde én de erfbelasting vast.

Zelfs in geval van een latere verkoop met meerwaarde moet je dankzij die procedure geen bijvoeglijke aangifte doen of bijkomende belastingen betalen.

Heb je na het lezen van deze samenvatting een concrete vraag die je graag aan een specialist zou voorleggen? Dit kan vrijblijvend. Wij zoeken voor jou de meest geschikte advocaat, gelet op specialisatie, locatie en ereloon. Jij bepaalt zelf of je op zijn of haar hulp beroep wil doen.