Moet ik een erfenis aangeven?

Ben ik verplicht om aangifte van nalatenschap te doen?

Een erfenis ontvangen? Verneem wanneer je een aangifte van nalatenschap moet indienen en wat de sancties zijn indien je slordig bent… 

Belangrijk om te weten is dat je niet verplicht bent om een erfenis te aanvaarden. Maar éénmaal je de erfenis aanvaard hebt, dan geldt wel de verplichting om die erfenis aan te geven bij de fiscus! Je hebt de keuze of je die aangifte zelf doet, of via een notaris.

In deze specifieke gevallen is een aangifte van nalatenschap verplicht in België:

• Indien de overledene een Belgische rijksinwoner was
• of een niet-rijksinwoner met onroerende goederen (huis, appartement, garage,…) in België.

Waarom moet ik een erfenis aangeven?

Driemaal raden waarom het verplicht is om een aangifte van nalatenschap in te dienen…

Op basis van die aangifte van nalatenschap wordt de erfbelasting (erfenisrechten of successierechten) berekend, die de erfgenamen op de erfenis moeten betalen.

Van welke erfenissen moet ik in België aangifte doen?

Dit zal je verbazen! Het is niet de Belgische nationaliteit van de overledene die van belang is: Bij overlijden van ‘Belgische rijksinwoner’ (of een onroerend goed in België) moeten de erfgenamen een aangifte van nalatenschap indienen in ons belgenlandje.

Maar wat verstaat de fiscus onder Belgische rijksinwoner? Check hieronder een paar voorbeelden.

• De Belgische nationaliteit is hiervoor dus niet vereist! Ook iemand met een vreemde nationaliteit wordt beschouwd als Belgische rijksinwoner -en hier over de dood heen belast- indien diens:

Domicilie = feitelijke woonplaats in België ligt. (Meestal valt dat samen met de wettelijke woonplaats: in België ingeschreven in het bevolkingsregister.) 

Denk bijvoorbeeld aan de Nederlander Kees die net over de grens komt wonen in Antwerpen omwille van de meer betaalbare woningen.

of

‘Zetel van vermogen’ in België is. Dat wil zeggen dat hij/zij vanuit België toezicht hield op de goederen, waar die ook gelegen zijn: in België of in het buitenland. 

• Omgekeerd: Indien een Belg in het buitenland woont, wordt hij niet als Belgische rijksinwoner beschouwd. Denk aan de naar Spanje uitgeweken Belgen (permanente ‘Benidorm Bastards’ en rustigere of jongere exemplaren) die een vaste stek in het zonnige zuiden kochten en daar echt wonen: dit zijn géén Belgische rijksinwoners meer. 

Voor diegenen die écht alles willen weten:

• De plaats van het overlijden is niet van belang voor de verplichting om aangifte in te dienen: ook indien een Belgische rijksinwoner (of eigenaar van een onroerend goed gelegen in België) in het buitenland overlijdt, bijvoorbeeld op vakantie, zijn de erfgenamen verplicht om in België aangifte te doen van die erfenis.

• De nationaliteit van de erfgenamen is evenmin bepalend voor de verplichte aangifte in België. Ook niet-Belgische erfgenamen hebben de plicht om een aangifte van nalatenschap in te dienen in België indien de overledene onroerende goederen had in België of een Belgisch rijksinwoner was op het moment van overlijden.

De fiscus schuimt de ganse wereld af

Àlles wat een Belgische rijksinwoner had, wordt als erfenis in België belast: het ganse ‘wereldvermogen’ van een Belgische rijksinwoner, dus ook eigendommen in buitenland.

Benieuwd naar wat er gebeurt wanneer je stout bent en géén aangifte van nalatenschap doet (of te laat)? Eerst nog wat info over niet-rijksinwoners.

Onroerend goed in België? Aangifte van  nalatenschap verplicht

Houd rekening met het volgende:

Ook een niet-rijksinwoner (=iemand met feitelijke woonplaats in het buitenland) die eigenaar is van een onroerend goed in België, moet daar bij overlijden Belgische erfbelasting op betalen!

De ligging van dat appartement, die woning, bouwgrond of ander onroerend goed bepaalt welk gewest dit ‘recht van overgang bij overlijden’ heft. En of je de aangifte moet indienen bij de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) dan wel het bevoegde Waals of Brussels registratiekantoor.

Een paar voorbeeldjes uit het leven gegrepen:

Amerikaan Sam wordt tijdens zijn verblijf in België verliefd op de typische Brugse woningen. Hij koopt er eentje om te verhuren en zelf een paar weken per jaar te verblijven. Zo is hij ook wat dichter bij de Brugse schonen. Wanneer Sam in New York overlijdt, moeten zijn Amerikaanse erfgenamen Vlaamse erfbelasting betalen op het huisje in Brugge en aangifte doen bij de Vlaamse Belastingdienst in Aalst.

Had de overledene -die niet in België woonde- meerdere onroerende goederen in België, dan geeft de ligging van dat met het hoogste onroerend inkomen de doorslag.

Waar moet ik aangifte van nalatenschap doen?

We lichten al een tipje van de sluier: het gewest van de langstdurende ‘fiscale woonplaats’ van de overledene is bevoegd; voor een niet-rijksinwoner telt de ligging van het onroerend goed.

Lees hier waar je precies aangifte moet doen! Na dit verhelderend overzicht is bovenstaande geen Chinees meer voor jou...

Wat gebeurt er als ik geen (tijdige) aangifte van nalatenschap doe?

Doe correct en op tijd aangifte! Anders moet je als boete hoge bijkomende belastingen betalen. De fiscus weet toch alles: wat er in de bankkluis zat, welke onroerende goederen er zijn, …

De aangiftetermijn bedraagt in principe vier maanden na het overlijden (er zijn uitzonderingen). Vraag desnoods -tegen een beperkte verhoging- uitstel van indiening van aangifte.

Vermijd boetes dankzij onze artikelen Wat moet er in de aangifte van nalatenschap staan?, Verkeerde aangifte en Hoeveel tijd heb ik om de erfenis aan te geven?

Niet akkoord met de erfbelasting, boete of een andere discussie?

Vraag op tijd advies aan een advocaat. Je kan ook de beste advocaat vinden, vertrouwelijk en anoniem, via ons systeem.