Wat is een onbeheerde nalatenschap?

De familierechtbank verklaart een erfenis onbeheerd wanneer niemand zich om de erfenis bekommert (art. 811 Burgerlijk Wetboek): 

• Er zijn geen erfgenamen bv. Wanneer iemand sterft zonder echtgenoot of familie en geen testament nalaat. (Concreet voorbeeld van een testamentloze erfenis van iemand zonder familie )
• Alle mogelijke erfgenamen verwerpen de nalatenschap bv. Omdat er meer schulden dan bezittingen zijn
• Er zijn in principe wel erfgenamen of legatarissen maar ze melden zich niet tijdig aan: niet binnen 3 maanden en 40 dagen

Curator zorgt voor de erfenis

Stel: je verhuurt een appartement en de huurder overlijdt, zonder (tijdig aanvaardende) erfgenamen. De huurovereenkomst stopt echter niet door de dood van de huurder. Als verhuurder heb je dan een probleem: de huur wordt niet verder betaald, de inboedel blijft staan én je mag niet zomaar de woning leegmaken en een andere huurder zoeken. De oplossing is om via de rechtbank een beheerder van de erfenis-‘curator van de onbeheerde nalatenschap’ genaamd- aan te laten stellen.

Iedereen die er belang bij heeft, dus ook schuldeisers van de overledene die hun schuld betaald willen zien, kan een curator van een onbeheerde nalatenschap laten aanstellen. Je moet wel aantonen dat je de erfgenamen gezocht hebt. Ook het Parket (ook Openbaar Ministerie of Procureur des Konings genoemd) kan dit initiatief nemen.

De procedure staat beschreven in art 813 van het Burgerlijk Wetboek maar raadpleeg best een gespecialiseerde advocaat voor de aanstelling van een curator van een onbeheerde nalatenschap. 

Die curator moet: 

• eerst erfgenamen zoeken  
• boedelbeschrijving of inventaris van de nalatenschap opmaken: wat zit er allemaal in de erfenis qua bezittingen én schulden?
• erfenis beheren (bijvoorbeeld huurovereenkomst opzeggen)
• erfenis vereffenen: alle gelden en bezittingen verzamelen en vervolgens alles verkopen wat nodig is om de schulden van de overledene te betalen.

Wie krijgt de erfenis wanneer er geen erfgenamen zijn?

Laat de overledene geen (aanvaardende) erfgenamen na, dan gaat de erfenis in principe naar de Belgische Staat.

Vadertje Staat zal de erfenis maar opeisen indien ze interessant is (ongeveer 12.500 EUR en geen verdere schulden). De Staat eist een bescheiden of negatieve erfenis niet op, en laat deze onbeheerd. Ook in dat geval moet een verhuurder of schuldeiser dus naar de rechtbank stappen voor een curator. Zoek hier naar een advocaat gespecialiseerd in schulden innen.