Wat zijn de alternatieven voor een verrekeningsbeding? | Juridisch Advies

Vermits het verrekenbeding geen zekere fiscaal-neutrale piste meer is, zou dit best geschrapt worden. Dit zijn enkele alternatieven

Geen planning

Indien jij of jouw echtgenoot zou overlijden zonder verdere planning is dit een successie die enkel geregeld wordt door de wettelijke regels ter zake.

Dat wil zeggen dat de eigen kinderen van de overledene de blote eigendom van gans diens nalatenschap verkrijgen terwijl de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik krijgt.

Vruchtgebruik op onroerende goederen houdt in dat men het genot van het onroerend goed heeft, men mag het gebruiken en eventueel huur opstrijken. De vruchtgebruiker moet het onroerend goed gebruiken als een goed huisvader, er de kleine herstellingen aan doen (zoals de 'huurdersherstellingen'), er de brandverzekeringspremies en de onroerende voorheffing (de zgn. 'grondlasten') van betalen. De blote eigenaar staat in voor de grote herstellingen (of de 'eigenaarsherstellingen'), tenzij beiden daar een andere overeenkomst over sluiten.

Vruchtgebruik op roerende goederen wil zeggen dat men de intresten bekomt en in voorkomend geval (bij aandelen) het stemrecht in de algemene vergadering en de dividenden bekomt. Men kan echter geen goederen verkopen of raken aan het startkapitaal van bankrekeningen. 

De naakte eigenaar kan bovendien de omzetting van het vruchtgebruik vragen van goederen die niet tot de gezinswoning of de huisraad behoren. Op dat ogenblik wordt het vruchtgebruik gewaardeerd in functie van de gemiddelde levensverwachting van de vruchtgebruiker. De gezinswoning is dus bijzonder beschermd voor de langstlevende echtgenoot.

De rechten op de gezinswoning zijn voor de langstlevende echtgenoot volledig vrijgesteld van erfbelasting. De kinderen betalen enkel op de blote eigendom erfbelasting. Bij overlijden van de langstlevende verkrijgen zij dan de volle eigendom zonder verdere successiebelasting te moeten betalen.

Geen planning - Vlaamse erfbelasting

In het Vlaamse Gewest wordt de opsplitsing voor de berekening van de erfbelasting gemaakt tussen roerend en onroerend.  Elke erfgenaam heeft twee fiscale erfdelen (een onroerend en een roerend) en kan zo tweemaal van het laagste tarief genieten.

De tarieven in rechte lijn en tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden zijn:

De waarde van het vruchtgebruik in het kader van de erfbelasting wordt forfaitair berekend volgens de tabel hieronder.

Testament

Door de recente wijziging van het erfrecht is het thans mogelijk om hetgeen de kinderen erven te beperken tot de helft van de erfenis. 

Globale erfovereenkomst

Door de invoering van het nieuwe erfrecht kan men sedert 1 september 2018 met alle erfgenamen en de nog levende erflaters een globale overeenkomst tot verdeling van de nog open te vallen erfenis laten opmaken bij de notaris. Deze overeenkomst wordt door alle partijen ondertekend wordt en kan nadien niet worden aangevochten. In deze overeenkomst kan het aspect vruchtgebruik dan verder worden uitgewerkt.

Fiscale optimalisatie: schenking van goederen met fideïcommis de residio

Men zou in de huidige feitenconstellatie kunnen verkiezen om de roerende goederen van de ene te schenken aan de andere echtgeno(o)t(e).

De schenking kan zo geconstrueerd worden dat je de eerste begunstigde bent van de schenking, en de kinderen de tweede begunstigden (de “verwachters”). Het grote voordeel hiervan is dat bij het overlijden, in de mate dat de geschonken goederen, al dan niet via zaakvervanging, nog aanwezig en identificeerbaar zijn, deze overgaan naar de kinderen als schenking van de echgeno(o)t(e) aan zijn kinderen!

Dit betekent dat op deze overgang de schenkbelasting van 3% is verschuldigd, en niet de progressieve tarieven van de erfbelasting tot 9% en 27% !

Een schenking tussen gehuwden kan evenwel op elk moment worden herroepen.

Besluit alternatieven verrekeningsbeding

1. Een verrekeningsbeding biedt niet meer de voordelen van voor de wetswijziging
2. Men kan dit dus gewoon schrappen
3. Men kan elkaar goederen toewijzen bij testament of bij globale erfovereenkomst
4. Men kan ook een mooie fiscale besparing doen door een schenking met restschenking