Wat zijn de mogelijkheden om in het bezit te worden gesteld van het erfdeel?

Stel dat jouw ouders overlijden en je recht hebt op de erfenis. De bank heeft een verdeling opgemaakt maar stelt dat de effectieve verdeling pas kan doorgaan wanneer alle 3 de erfgenamen tekenen. Nu is er 1 erfgenaam die weigert te tekenen waardoor de bank niet kan uitbetalen. Er zijn geen gegronde redenen om deze verdeling niet te tekenen. Je bent in het bezit van een attest van erfopvolging maar je wenst geen gerechtelijke procedure op te starten wegens de kostprijs. Wat kan je doen?

Waarde van een attest van erfopvolging

Het attest van erfopvolging werd ingevoerd om de erfgenamen in staat te stellen bepaalde kosten (bijvoorbeeld begrafeniskosten, laatste facturen) te betalen met fondsen van de overledene wiens bankrekening bij overlijden werd geblokkeerd.

Een attest van erfopvolging wordt pas afgegeven indien er geen schulden openstaan bij de belastingadministraties en sociale administraties.

Voor een vrijgave aan de rechthebbenden is steeds het akkoord van alle erfgenamen nodig. Wanneer verscheidene personen gerechtigde zijn van een erfenis zijn zij in onverdeeldheid. Om die onverdeeldheid te doen ophouden, moeten zij overgaan tot een verdeling. Een verdeling kan in beginsel slechts tot stand komen, wanneer alle onverdeelde eigenaars akkoord zijn om te delen en tevens overeenkomen over de wijze van verdeling. Men kan dus slechts goederen van de nalatenschap verdelen wanneer alle partijen akkoord gaan.

Gedwongen inbezitstelling

Men moet de mede-erfgenaam, die zijn medewerking weigert, verplichten om een verdeling te aanvaarden, zelfs tegen zijn wil. Dit wordt bereikt via een rechtspleging van gerechtelijke verdeling. Een van de erfgenamen wendt zich tot de rechtbank en dagvaardt de anderen om tot verdeling te komen. De rechtbank zal dan een vonnis uitspreken, waarbij de verdeling bevolen wordt. In dit vonnis zal een notaris aangesteld worden. Nadat dit vonnis bekomen is, zal de notaris die aangesteld is om de verdeling te doen, overgaan tot inventaris en tevens de verklaringen van partijen opnemen i.v.m. eventuele betwistingen. Daarna zal de notaris een ontwerp van verdeling opstellen en dit aan alle partijen meedelen. Indien er geen afkeuring volgt door een van de partijen, wordt de zaak definitief, en zal de notaris aan eenieder zijn aandeel kunnen uitkeren.

Wanneer evenwel één van de erfgenamen niet akkoord gaat met de voorgestelde verdeling, dan wordt hiervan een akte opgesteld, en wordt het hele dossier neergelegd op de rechtbank die dan een definitieve uitspraak zal doen.

De rechtspleging van gerechtelijke verdeling valt dus vrij lang uit. Het is echter de enige weg om partijen te dwingen een bepaalde verdeling te aanvaarden.

Alternatief

Men zou een familiaal bemiddelaar kunnen aanstellen. Dit zijn advocaten die een bijzondere opleiding hebben genoten om een conflict te ontmijnen. Zij brengen alle partijen rond de tafel en trachten een pragmatische oplossing uit te werken.

Dit valt uiteraard te verkiezen boven een lange en slepende procedure en zal uiteindelijk ook veel minder kosten.

Men kan een lijst met erkende bemiddelaars opvragen bij de lokale familierechtbank, bij de balie of via Jureca.

Besluit

Men heeft de handtekening van alle erfgenamen nodig om minnelijk te verdelen. Men kan een onwillige erfgenaam enkel dwingen via een procedure van gedwongen vereffening en verdeling. Mogelijks kan een bemiddelaar in familiezaken helpen.