Wat erf je als je niet getrouwd bent?

Niet getrouwd? Testament nodig!

Gehuwden erven automatisch van elkaar, vrij veel zelfs, én moeten geen of lage belastingen op die erfenis betalen. Wanneer je daarentegen niet getrouwd bent, is het erfrecht, minder gunstig:

• Een testament is noodzakelijk of aangewezen.
• Soms ben je beperkt door de erfrechten van ‘speciale’ erfgenamen zoals ouders.
• Je wordt, afhankelijk van het gewest, zwaarder belast op de erfenis van jouw partner.

Dit alles afhankelijk van het feit of je ‘gewoon’ samenwoont dan wel wettelijk of geregistreerd:

Feitelijk samenwonen

Louter feitelijk samenwonen als partners betekent dat men samenwoont maar geen verklaring van samenwoning heeft afgelegd voor de burgerlijke stand. Dit is eigenlijk de minst interessante erfrechtelijke positie voor partners:

• Feitelijk samenwonenden hebben géén erfrecht ten opzichte van elkaar. Dat wil zeggen dat de langstlevende partner niets automatisch erft. Om de feitelijke partner iets te schenken bij overlijden, al was het maar om deze in de gezinswoning te laten wonen, moet er dus een testament opgemaakt worden. 
• Bovendien mag je daarbij niet raken aan hetgeen kinderen of zelfs ouders (bij gebrek aan kinderen) minimaal moeten erven (= ’wettelijke reserve’)…
• Zelfs indien er een testament opgemaakt werd, dan ben je als feitelijke partner de pineut wanneer de hoge Waalse of Brusselse successierechten (nu ‘erfbelasting’ genoemd) van toepassing zijn.

Woonde de overledene daarentegen in Vlaanderen, dan zijn de tarieven voor de feitelijke partner die per testament iets kreeg gelukkig even gunstig als voor gehuwden. Dit zodra betrokkenen één jaar samenwoonden. De gezinswoning wordt zelfs níet belast na drie jaar feitelijk samenwonen.

Lees ons afzonderlijke artikel Wat erft een feitelijk samenwonende partner?

Wettelijk samenwonen

Trokken jullie wél naar de ambtenaar van de burgerlijke stand om wettelijk samen te wonen, dan bevinden jullie zich sinds 2007 in een meer gunstige situatie qua erfrecht ten opzichte van elkaar:

• Zelfs zonder testament erft de wettelijk samenwonende partner: (enkel) het vruchtgebruik op de gezinswoning. 
• Wil je méér (of minder) weggeven, dan is toch een testament nodig.
• Je hoeft geen rekening te houden met de ouders als reservataire erfgenamen (wanneer er geen kinderen zijn).
• De erfbelasting voor wettelijk samenwonenden is dezelfde als voor gehuwden. 

De wettelijke partner mag dus minstens levenslang in de gezinswoning blijven wonen (of deze verhuren en de huur opstrijken) én hoeft niet meer erfbelasting dan gehuwden op deze erfenis te betalen.

Verneem er meer over in ons artikel Wat erft wettelijk of geregistreerd samenwonende?

Vraag advies aan de notaris om uw concrete situatie op gebied van erfrecht te optimaliseren. Is er een ernstige discussie of dreigt een rechtszaak? Vind de beste advocaat dankzij onze website.