Erft mijn partner mee?

Als ik iets erf, is dat ook van mijn partner?

Nee, jouw partner erft niet mee. Zelfs niet indien je al jaren wettelijk samenwoont.

Hetgeen je erft, behoort enkel aan jou toe. 

Zelfs een echtgenoot erft eigenlijk niet mee, tenzij er een huwelijkscontract van algehele gemeenschap werd opgesteld (wat zelden voorkomt).

Een echtgenoot zal in het wettelijk huwelijksstelsel (=zonder huwelijkscontract) wel mee genieten van de opbrengsten van die erfenis, zoals huuropbrengsten van een woning of intresten op spaargelden. Die opbrengsten zijn namelijk voor de helft van die echtgenoot. Maar dit geldt níet voor samenwonenden.

Gezinswoning: rechten van (wettelijk) samenwonende

Erf je een huis of appartement (of koop je er één met geld uit de erfenis) en ga je er vervolgens met jouw partner wonen, dan krijgt die geërfde woning het statuut van gezinswoning. De gezinswoning wordt zo géén eigendom van de partner, maar de persoon met wie je wettelijk samenwoont, heeft wel –beperkte- rechten op de woning.

Nog even herhalen: je woont wettelijk samen indien je een verklaring aflegde op de burgerlijke stand.

Wanneer je zelf overlijdt, dan erft de wettelijk (!) samenwonende partner in tweede instantie automatisch levenslang vruchtgebruik (zonder successierechten te betalen). Maar dit heeft eerder met het eigen erfrecht van de wettelijke partner te maken, dan met ‘mee-erven’.

Indien je een ander deel van wat je erfde, of méér dan vruchtgebruik op de gezinswoning, aan jouw partner wil laten toekomen, moet dit via schenking of testament gebeuren.

Opletten met een schenking: bij het einde van jullie relatie krijg je dit niet terug, “gegeven is gegeven”. Je moet op dat moment een deel van ‘jouw’ erfenis afstaan aan jouw ex of zelfs de woning verkopen.

Een testament opmaken is interessanter dan wegschenken om jouw wettelijke partner méér rechten te geven op hetgeen jij erfde. Je hoeft hierbij zelfs geen rekening te houden met de ouderlijke reserve. Indien je jouw wettelijke partner de gezinswoning in volle eigendom laat erven via jouw testament (vruchtgebruik krijgt hij/zij automatisch), moeten er in het Vlaamse Gewest trouwens géén successierechten betaald worden op die gezinswoning. Op andere zaken dan de gezinswoning (of in Wallonië) betalen wettelijk samenwonenden even weinig erfbelasting als gehuwden.

Een regeling treffen per testament voor de gezinswoning is zeker nodig indien je niet wettelijk maar louter feitelijk samenwoont: lees verder.

Feitelijke partner uit woning gezet na overlijden

Vreselijk scenario: jij komt te overlijden en jouw geliefde wordt vervolgens ook nog koudweg uit jullie gezinswoning gezet. Helaas is dit een realistisch scenario indien de woning jouw eigendom was, bijvoorbeeld via erfenis van jouw ouders. Indien jullie niet naar de burgerlijke stand trokken voor een verklaring van wettelijke samenwoning, riskeert hij of zij uit de woning gezet te worden door jouw erfgenamen. Een partner heeft immers -als louter feitelijk samenwonende- geen enkel automatisch erfrecht op een woning van de overledene.

Om een feitelijke partner in jouw woning te laten wonen na jouw overlijden, moet je een testament opmaken. Je kan ook wettelijk samenwonen of een huwelijk overwegen: vraag raad aan uw notaris.

Discussie over de rechten van de samenwonende partner bij een erfenis? Raadpleeg tijdig een gespecialiseerde advocaat. Je kan hier zelf een advocaat zoeken of je kan de beste advocaat vinden via onze gratis tool.