Ontslagbeperkingen en ontslagbescherming

1. Absoluut ontslagverbod

Bepaalde werknemers mogen alleen worden ontslagen om economische, technische redenen of dringende redenen. Het gaat hier om werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraad. En om werknemersvertegenwoordigers in het comité voor preventie en bescherming.

2. Ontslagverbod als het ontslag te maken heeft met de reden van bescherming

De belangrijkste voorbeelden van zo’n ontslagverbod:

• Een zwangere werkneemster mag niet worden ontslagen vanaf het ogenblik waarop zij de werkgever inlicht over van de zwangerschap. Deze termijn verstrijkt één maand na de dag waarop de postnatale bevallingsrust eindigt. Een zwangere werkneemster mag wel worden ontslagen om redenen die niets te maken hebben met de lichamelijke toestand van de zwangerschap of van de bevalling.

• Werknemers die onder de wapens zijn geroepen, mogen alleen ontslagen worden om een reden die niets te maken heeft met de vervulling van de militaire verplichtingen.

• Arbeidsgeneesheren mogen alleen ontslagen worden om een reden die verbonden is aan hun bevoegdheid. De reden mag geen afbreuk doen aan de technische of morele onafhankelijkheid;

• Heeft een werknemer een klacht ingediend bij het Toezicht op de Sociale Wetten? Of heeft een werknemer een rechtsvordering ingesteld bij de arbeidsrechtbank om de gelijke behandeling van mannen en vrouwen in arbeidsvoorwaarden te laten gelden? Dan mag een werknemer alleen worden ontslagen om redenen die niets te maken hebben met deze klacht of rechtsvordering.

• Bekleedt een werknemer bepaalde politieke mandaten? Dan mag hij alleen worden ontslagen om een reden die niets te maken heeft met de uitoefening van het mandaat;

• Maakt een werknemer gebruik van een loopbaanonderbreking? Dan mag hij alleen worden ontslagen om een reden die niets te maken heeft met de loopbaanonderbreking.

• Neemt een werknemer betaald educatief verlof? Dan mag hij alleen worden ontslagen om een reden die niets te maken heeft met dit verlof.

• Een vakbondsafgevaardigde mag niet worden ontslagen om redenen die horen bij de uitoefening van zijn mandaat.

• Dient en werknemer een verzoek tot tijdskrediet in? Dan mag hij alleen worden ontslagen om:

  •  een dringende reden;

  •  een reden waarvan de aard en de oorsprong niets te maken hebben met de schorsing

    van de arbeidsovereenkomst;

  •  een reden waarvan de aard en de oorsprong niets te maken hebben met de vermindering van de prestaties. Die vermindering ontstaat door uitoefening van het recht op tijdskrediet, loopbaanvermindering of de vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking.

• Een werknemer die ouderschapsverlof neemt, mag alleen worden ontslagen om een dringende reden. Of om een voldoende reden waarvan de aard en de oorsprong niets te maken hebben met de schorsing van de arbeidsovereenkomst. Of om de vermindering van de arbeidsprestaties door de uitoefening van het recht op ouderschapsverlof.

• Heeft een werknemer bij het Toezicht op het Welzijn op het Werk een klacht ingediend voor daden van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk? Of is een inspectie in dit verband opgetreden voor een werknemer? Of is een rechtsvordering ingesteld tot ophouding van daden van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag? Dan mag een werknemer alleen worden ontslagen om redenen die niets te maken hebben met deze klacht of rechtsvordering. Deze bescherming geldt ook voor werknemers die optreden als getuigen in geschillen over geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk.

• Maakt een werknemer gebruik van zijn recht op adoptieverlof? Dan mag hij gedurende een bepaalde periode niet worden ontslagen om redenen die niets te maken hebben met de opname van het adoptieverlof. Deze periode start 2 maanden vóór de opname van dit verlof en eindigt 1 maand na het einde van het verlof.

3. Ontslagverbod bij niet-naleving van de procedures voor collectief ontslag

Wordt een werknemer getroffen door een collectief ontslag? En heeft de werkgever daarbij de voorziene procedure van inlichtingen en raadpleging niet nageleefd? Dan mag de werknemer niet worden ontslagen.